Alpaca’s zijn een regelrechte hit op sociale media. En niet alleen op internet is de aaibare lama-achtige uit Zuid-Amerika populair. Het dier is ook steeds vaker in Nederland te vinden.
Wij gingen op bezoek bij Mara Houmes-Vlaander van Alpacas Zeeland, die onlangs goed was voor heel wat media-aandacht omdat ze met haar alpaca’s over het Domburgse strand wandelde.
Mara houdt samen met haar man Jacco vijf alpaca’s bij hun camping en bed and breakfast in Zeeland, naast hun katten en de bronstige kalkoen Oscar en zijn vrouwtjes. Alpaca-enthousiastelingen kunnen vanaf 30 euro een wandeling boeken met de dieren, iets wat het koppel naast hun campingactiviteiten doet.
Tijdens zo’n wandeling trekt de alpacakudde altijd veel bekijks.
Ook toen Business Insider met de dames Arenda, Amber, Alpha, Ada en Aafje door de branding banjerde, stond er al snel een groepje toeristen om ons heen. Wat wil je ook, zo’n wollige alpaca met grote zwarte ogen is weer eens wat anders dan een hond.
“Ze zijn ook zo grappig, met hun grote kop ten opzichte van hun lichaam”, verklaart Mara hun hoge aaibaarheidsfactor. Dit was immers ook de reden dat haar man graag alpaca’s wilde.
Maar Mara voelde daar aanvankelijk niet veel voor. “Mijn man heeft ze vroeger ook gehouden met zijn ex, naar dat waren toch schuwe dieren die achter in de wei stonden. In mijn ogen is daar dan niet echt contact of een band mee”, vertelt ze.
“Zoals we nu met de alpaca’s omgaan, dat is voor Jacco ook nieuw”, vervolgt ze."Sommige mensen ervaren dat alpaca's zich niet binden aan mensen, onze ervaring is anders. Ze kunnen een band opbouwen met mensen. Natuurlijk zijn wij geen vervanger voor kuddegenootjes, maar ze herkennen ons zeker wel."
“Mijn man vaart en toen hij na drie maanden terugkwam van zijn laatste reis, waren onze alpaca's helemaal door het dolle heen. Ze renden en sprongen naar hem toe. Ada, de grote, witte, heeft dagen achter hem aangelopen. Elk hekje of ander obstakel dat ze tegenkwam liep ze omver, of probeerde ze overheen te gaan. Als ze maar bij hem in de buurt kon zijn.”
De dieren zijn toeschietelijk, merken wij ook als we ze uit de wei willen halen voor de wandeling. Mara hoeft ze alleen maar een paar keer te roepen en de dieren verzamelen zich om ons heen. Ook hun gang naar de trailer verloopt vrijwel vlekkeloos.
Daarnaast zijn deze alpaca’s te trainen. “Ze kennen allemaal hun naam en het commando ‘hier’. Ze kunnen allemaal traplopen, aan de lijn meelopen en een hindernisbaan afleggen. Er is er eentje die pootjes kan geven en een waarmee je verstoppertje kunt spelen”, somt Mara op.
Maar deze alpacadroom lijkt niet voor iedereen weggelegd. Het feit dat Mara de beesten aanvankelijk kende als schuwe dieren, geeft al aan dat niet elke alpaca in is voor een knuffelpartij. “Je ziet ze dan staan, maar als je ernaartoe loopt, lopen ze weg”, vertelt Mara over de eenkennige dieren die ze heeft gezien.
Met de huidige alpaca-hype is dus enige kennis van dieren wel gewenst. Dit zijn 10 dingen die je moet weten voordat je je op een alpaca in levenden lijve stort:
1. De ene alpaca is de andere niet
Zoals gezegd is niet elke alpaca een knuffelgeit. Mara en Jacco zetten hun alpaca’s in voor wandelingen, maar houden rekening met de karakters van hun dieren.
“We hebben er twee die zouden denk ik de hele dag het liefst op schoot bij mensen zitten. Maar Arenda is gewoon schuwer. De mate van stress is per dier verschillend. Als ze van jongs af aan gewend zijn aan mensen zullen ze socialer zijn, maar het is zoeken naar een balans. Daarom zijn wij ook niet open voor publiek. We hebben alleen vaste activiteiten en daarbuiten niet. We doen maximaal één wandeling per dag van maximaal 1,5 uur en er gaan niet meer mensen mee dan twee per alpaca. Al komen er honderden mensen op ons af met de vraag ‘mag ik even bij de alpaca’s’, nee, dat mag niet.”
Volgens haar zijn alpaca’s ook gevoelig voor de stemming van mensen. “Ze spiegelen heel erg. Dus als je denkt ze even gauw naar de trailer brengen wanneer je gehaast bent, dan kun je het vergeten want dat lukt niet. En als je zeeën van tijd hebt, helemaal zen bent en ze naar de trailer wil brengen, dan staan ze al klaar. Dat voelen ze aan.”
2. Dit ene ding moet je niet doen bij een alpaca
Mara trainde vroeger honden en kwam erachter dat alpaca’s heel anders kunnen reageren dan onze gangbare huisvrienden. “Als een hond een commando kent en hij luistert niet, dan kun je je stem verheffen. Als je dat bij een alpaca doet, wordt hij bang en ga je tien stappen terug in de vertrouwensband die je hebt opgebouwd. Ze houden daarna afstand en dan kun je weinig met ze.”
3. Het is geen einzelgänger
“Ik word soms gebeld met de vraag: 'ik wil één alpaca, kan ik die bij jou kopen'”, vertelt Mara. Eén alpaca kopen is superzielig, want het zijn kuddedieren. “Een alpaca alleen kwijnt weg.” Dit wordt lang niet altijd gemeld in de advertenties van aanbieders op Marktplaats, waar de dieren gewoon te koop staan. Daarmee komen we bij het volgende punt.
4. Waak voor de Marktplaats-alpaca
Een alpaca is in aanschaf niet per se duur. Merries zijn met prijzen van 2.500 tot 15.000 euro wel prijzig, omdat ze voor nakomelingen kunnen zorgen. Maar een hengstje heb je al voor een paar honderd euro. Het is daardoor misschien verleidelijk om Marktplaats af te speuren naar een leuk exemplaar.
Maar volgens Mara is het niet verstandig er daar een aan te schaffen, tenzij de advertentie van een fokker is. “Fokkers staan geregistreerd en fokken volgens stamboom. Ze houden de alpaca zoals hij nu is en gaan ze dus niet verdwergen of vergroten zoals je bij verschillende rashonden ziet. Bovendien doen fokkers aan nazorg. Als je de dieren thuis hebt en je loopt ergens tegenaan, kun je aan de fokker vragen of het normaal is en wat je ermee moet.
5. Een alpaca is geen gangbare bezoeker van de dierenartsenpraktijk
Wat als er echt iets met een alpaca aan de hand is? “Vorig jaar wilden wij voor onze vakantie op de Veluwe de dieren gechipt hebben”, vertel Mara. “Ik heb wel vijftien dierenartsen gebeld, want ik wilde met de alpaca’s naar de praktijk, ook om ze te trainen voor als er echt iets aan de hand is. Als ze een gebroken poot hebben en ze moeten er voor het eerst naartoe, dan is dat extra stressvol. De dierenarts die we hebben gevonden is eerst op huisbezoek geweest, daarna hebben we de praktijk bezocht met de dieren.”
Ze heeft speciaal gezocht naar een dierenarts die ervoor openstaat om advies van een collega aan te nemen. “De enige Nederlandse dierenarts gespecialiseerd in alpaca’s die wij hebben gevondenzit in het Noorden. Voor ons niet echt een optie. Er is nog een specialist in België die af en toe rondes doet in Brabant. Hij is bereid onze dierenarts te adviseren als dat nodig is.”
6. Een koud kikkerlandje is niet de natuurlijke habitat van een alpaca
Alpaca’s leven oorspronkelijk op de hoogvlakten van Zuid-Amerika, vooral Peru maar ook Ecuador, Bolivia en Chili. Een bestaan op 4.400 tot 5.300 meter hoogte met een lage luchtvochtigheidsgraad past ze het best, hoewel ze veerkrachtig, vochtig grasland wel lekker vinden onder hun gevoelige pootjes. Dat is dan ook het enige wat Nederland ze te bieden heeft.
Verder is het hier maar plat en nat vergeleken met hun natuurlijke habitat. En zoals wij in een winterdip kunnen geraken, ligt met ons herfst- en winterweer ook een lamlendige alpaca op de loer.
Zo heeft Mara een keer een wandeling moeten afzeggen omdat de dames maar moeizaam, sloffend vooruitkwamen. “Ze waren suf en niet in hun hum, omdat we te laat waren met het toedienen van een voedingssupplement. In Nederland en West-Europa hebben ze vitamine B-, D- en E-tekort. Ze komen natuurlijk van 5.000 kilometer hoogte waar de intensiteit van de zon veel hoger is. Wij hadden net een grauwe, grijze maand en dan raken ze in een soort van winterdip en worden ze wat vlakker.”
Mara merkt ook dat ze sneller moe zijn als de luchtvochtigheid hoog is. Ook zijn ze gevoeliger voor schurft omdat de bodem hier lang nat blijft, met uitzondering van afgelopen winter toen de bodem uitzonderlijk droog was.
7. Hun wol beschermt ze niet tegen onze regenbuien
Er wordt wel gezegd dat alpacawol tot de beste wol ter wereld behoort. Volgens Mara bestaan er 22 verschillende kleurstellingen die lopen van intens zwart naar verschillende kleuren bruin tot wit. Mara wil misschien sleutelhangers laten maken van de wol van haar alpaca’s. Tot nu toe gaat de wol na hun jaarlijkse scheerbeurt naar de plaatselijke spinnersclub. De wol mag mensen misschien warm houden, alpaca’s hebben er in het natte Nederland niet per se veel aan.
“Als het heel veel regent moet je ze naar binnen doen, anders wordt de wol te zwaar en zakt die naar beneden. Zo komt de ruggengraat bloot te te liggen waardoor ze onderkoeld kunnen raken.”
8. Alpaca’s passen niet in een groot uitgevallen achtertuin
Dat brengt ons meteen op het onderkomen van de alpaca. “Je moet er rekening mee houden dat je ongeveer 500 vierkante meter grasland per dier moet hebben”, zegt Mara. “Dus het is niet zo dat als je een grote achtertuin hebt, je daar drie alpaca’s in kan zetten. Dat is wel wat mensen vaak heel graag willen”, doelt ze op de telefoontjes die ze krijgt.
Het is belangrijk dat ze in het weiland op een beschutte plek kunnen staan waar ze rustig kunnen eten. “Je wilt niet dat hun hooi wegwaait”, zegt Mara. Volgens haar staan de alpaca’s het liefst de hele dag buiten en lijkt hun stal overbodig. Maar gezien het risico op onderkoeling tijdens veel regen is een inloopstal toch wel een must.
Overigens staan de alpaca’s van Mara en Jacco in een weiland zonder hek, maar dit is niet altijd mogelijk. “Er zijn ook alpaca’s die rustig over hekken van twee meter springen.”
9. Houd de groep in toom met een dominante alpaca
Om de alpacakudde 'hanteerbaar' te maken en te kunnen verplaatsen, kan het handig zijn om het meest dominante dier van het stel te trainen. Als dit alpha-dier halstermak is, makkelijk te benaderen en zonder probleem aan de riem meeloopt, volgen de anderen vanzelf, zegt Mara. Volgens haar kost het trainen van het alpha-dier wel veel tijd, geduld en herhaling. "Hoe meer ze gewend zijn aan de rituelen die je doet, zoals naar de stal gaan en in de trailer stappen, hoe makkelijker alles gaat."
De drie eerste alpaca's van Mara en Jacco, Ada, Aafje en Arenda, wilden eerst vooral met zijn drieën op stap. Toen het koppel op zoek ging naar een iets zekerder dier en Alpha erbij kwam,
ontstond er rust in de kudde en werd het makkelijker om af en toe een van de alpaca's uit de weide te halen om mee te trainen, nagels te knippen of het gebit te controleren.
10. Ja, een alpaca spuugt
Net als lama’s spugen alpaca’s. Maar lama’s hebben het eerder op hun heupen en zullen sneller naar mensen spugen. Alpaca’s spugen vooral naar elkaar om de rangorde te bepalen. Als mens moet je ze echt heel boos maken wil je een fluim van ze ontvangen. Mara: "Mocht je toevallig tussen twee harrewarrende alpaca's in staan, heb je natuurlijk pech."